Waar moet je op letten als je schadevergoeding wil claimen? Wanneer kun je iets wel of niet claimen? Met deze Checklist schadevergoeding bij vermogensschade geven we je met een praktijkvoorbeelden graag een overzicht van de algemene spelregels bij het claimen van schadevergoeding.
Voorbeeld 1
Je organiseert een groot evenment en hebt daarvoor een overeenkomst gesloten met een cateraar. Op de dag van het evenement laat de cateraar weten dat hij verhinderd is en de overeenkomst niet kan nakomen. Als je al op zo’n korte termijn een andere cateraar weet te vinden, dan rekent die de hoofdprijs. Of erger nog, het hele evenment moet worden gecancelled. Je lijdt dus schade en die wil je vergoed krijgen. Kan dat?
Een ander voorbeeld:
Voorbeeld 2
Je hebt een overeenkomst met bedrijf X B.V. waaraan jij regelmatig goederen levert. Jij levert de goederen keurig, maar de facturen worden niet betaald. Er worden door de bestuurder telkens toezegging gedaan dat men gaat betalen, maar dit gebeurt niet. Als je het uiteindelijk zat bent en bedrijf X B.V. aansprakelijk houdt voor de schade als gevolg van alle onbetaalde facturen, blijkt bedrijf X B.V. geen verhaal te bieden. Of te wel, er valt niets te halen. De bestuurder is wel zeer vermogend, maar daar heb je geen overeenkomst mee gesloten. Kan je jouw schade toch op hem verhalen?
Om zelf te kunnen beoordelen of je in soortgelijke situaties je schade vergoed kan krijgen, zijn er een aantal vragen die je (in ieder geval) moet beantwoorden. Onderstaande checklist helpt je daarbij.
Is er een overeenkomst niet nagekomen of is er sprake van een onrechtmatige daad?
De gevallen waarin je iemand met succes voor jouw schade aansprakelijk kan stellen zijn (grofweg) in te delen in twee situaties:
- gevallen waarin sprake is van wanprestatie (het niet nakomen van verplichtingen uit een overeenkomst) of;
- gevallen waarin sprake is van een onrechtmatige daad.
Wanprestatie
In beide hiervoor genoemde voorbeelden is er sprake van een wanprestatie, je hebt immers een overeenkomst gesloten en die wordt niet nagekomen.
Over de vraag of een verplichting uit een overeenkomst is nagekomen kan overigens de nodige discussie ontstaan. Zeker wanneer een overeenkomst alleen mondeling is overeengekomen of afspraken niet duidelijk zijn opgeschreven. Partijen verschillen dan vaak van mening over de inhoud van de afspraken. Vraag jij je af of jouw contractpartij in een concreet geval wanprestatie pleegt? Neem dan gerust contact met ons op voor advies.
Onrechtmatige daad
In het eerste voorbeeld zal wanprestatie de juridische grondslag (de basis) van je vordering tot schadevergoeding zijn. In het tweede voorbeeld, heb je echter niets aan een vordering tot schadevergoeding tegen jouw contractspartij, bedrijf X B.V., want er valt niets te halen. Toch kunnen er ook dan mogelijkheden zijn om je schade vergoed te krijgen.
Onder bepaalde omstandigheden kan de bestuurder van een bedrijf ook aansprakelijk zijn voor het niet betalen van de facturen door het bedrijf, ook al is de bestuurder geen contractspartij. De juridische grondslag voor die bestuurdersaansprakelijkheid is onrechtmatige daad. Onrechtmatige daad is dus de basis voor vorderingen tegen bedrijven of personen waarmee geen contractuele relatie bestaat.
Er zijn talloze situaties denkbaar waarin onrechtmatig handelen zicht voordoet. Een totaal ander voorbeeld van een onrechtmatige daad is de bestuurder van een auto die een deuk in jouw auto rijdt. Ook hier bestaat er geen enkele contractuele relatie, maar je voelt wel aan dat het redelijk is dat degene die de schade veroorzaakt (ofwel diens verzekeraar), deze ook moet vergoeden.
Is er sprake van vermogensschade en causaal verband?
Vermogensschade bestaat uit:
- geleden verlies;
- misglopen winst;
- kosten die je maakt ter vaststelling vande schade;
- kosten die je maakt ter vaststelling van de aansprakelijkheid;
- kosten ter voorkoming of beperking van meer schade;
In het eerst genoemde voorbeeld zal de schade in ieder geval bestaan uit de hogere prijs die aan een andere cateraar dient te worden betaald of wel de kosten als gevolg van het cancelen van het evenement. In het tweede voorbeeld bestaat de schade in ieder geval uit de niet betaalde facturen.
Meestal is het vrij duidelijk dat er schade is geleden en is dit juist de aanleiding om iemand aansprakelijk te stellen. Soms kan het echter zo zijn dat iemand onrechtmatig heeft gehandeld of wanprestatie heeft gepleegd, maar je hierdoor toch geen schade hebt geleden of er geen causaal verband bestaat met de schade. Denk aan de situatie waarin je een onjuist advies van jouw bank gekregen hebt met betrekking tot het afsluiten van een financieel product. Ook als vaststaat dat de bank dit advies niet had mogen geven, dan kan het soms zo zijn dat je daardoor geen schade hebt geleden.
Voor het vaststellen van de schade zal in die situatie namelijk een vergelijking dienen te worden gemaakt tussen de werkelijke situatie waarin je nu verkeert en de hypothetische situatie waarin je zou hebben verkeerd als de bank dit onjuiste advies niet zou hebben gegeven. Indien je zonder het advies van de bank dit product ook zou hebben afgesloten of een ander product zou hebben afgesloten waarmee je niet goedkoper uitgeweest zou zijn, heb je geen schade die je op de bank kan verhalen.
Het vaststellen van de exacte schade kan op vele manieren en is zeer complex. Ook hierover adviseren we je graag.
Is een ander hiervoor aansprakelijk?
Als je schade hebt geleden die door een ander is veroorzaakt, dan is – in beginsel – diegene daarvoor aansprakelijk. Er zijn een aantal uitzonderingssituaties, waarbij er sprake is van een zogenaamde risicoaansprakelijkheid. Denk aan de aansprakelijkheid voor gebrekkige (on)roerende zaken, dieren, kinderen en producten. Ik laat deze uitzonderingen in deze blog verder buiten beschouwing.
Eigen schuld en schadebeperkingsplicht
Er zijn situaties denkbaar waarin niet alle schade die geleden ook vergoed zal worden. Een reden daarvoor kan bijvoorbeed zijn dat de schade deels veroorzaakt is door eigen schuld van degene die de schade heeft geleden. Als je schade lijdt, ben je tevens verplicht om – voor zo ver dit mogelijk is – verdere schade te beperken. Degene die tot vergoeding van schade wordt aangesproken, kan deze verweren voeren. De rechter kan dan bepalen dat de schade ook deels voor jouw eigen rekening dient te blijven.
Zijn er geen (geldige) exoneraties (lees: uitsluitingen) bedongen?
In een overeenkomst – of vaker nog in de algemene voorwaarden – kan een exoneratiebeding zijn opgenomen. Dit is een bepaling waarbij de aansprakelijkheid van de partij waarmee je contracteert, is uitgesloten of wordt beperkt tot een bepaald bedrag. Check dus goed of dergelijke bepalingen zijn opgenomen.
Exoneratiebedingen zijn echter lang niet altijd geldig. Dit heeft zowel te maken met de manier waarop ze zijn overeengekomen als met de inhoud van het beding. Lijd je als particulier of kleinere onderneming schade, dan kan het beroep van degene die de schade heeft veroorzaakt op een exoneratiebeding, onredelijk bezwarend en dus niet geldig zijn. Maar ook ten aanzien van grotere ondernemingen zal een exoneratiebeding soms met succes buiten toepassing moeten blijven,omdat het uitsluiten van de aansprakelijkheid in strijd is met de redelijkheid en billijkheid. Voor meer informatie over exoneratiebedingen in algemene voorwaarden verwijs ik je naar mijn blog ‘Algemene voorwaarden, zit je altijd vast aan de “kleine lettertjes”?
Let op de termijn!
Heb je alle bovenstaande vragen met ja beantwoord? Dan kom je mogelijk in aanmerking voor een schadevergoeding.
Het laatste – maar zeker niet minder belangrijke – aspect waarop je moet letten, zijn wettelijke of contractuele termijnen die gelden om schade te mogen claimen. Omdat het niet redelijk wordt geacht dat iemand aansprakelijk kan worden gesteld voor iets dat vele jaren geleden gebeurd is, gelden er wettelijke verjaringstermijnen of is soms een contractueel vervalbeding opgenomen.
Het recht op schadevergoeding verjaart vijf jaar na de dag waarop de benadeelde zowel met de schade als met de daarvoor aansprakelijke persoon bekend is geworden óf twintig jaar na de gebeurtenis waardoor de schade is veroorzaakt.
Daarnaast kan in de overeenkomst of algemene voorwaarden een bepaling opgenomen zijn die je verplicht om je schade te claimen binnen een bepaalde termijn. Doe je dit niet, dan vervalt je recht om de schade op een later moment nog te claimen.
Zoek dus tijdig uit of je recht hebt op schadevergoeding en neem actie!
Law made simple!
Ons doel is om het recht toegankelijk te maken en juridische onderwerpen eenvoudig uit te leggen. Bovenstaande checklist is dus een versimpelde weergave van een aantal aspecten waarmee je rekening moet houden bij het claimen van een schadevergoeding. Dit is echter geenszins een volledige en uitputtende opsomming, want elke situatie is weer anders en alle omstandigheden van het geval zijn van belang.
Wil je over gaan tot het claimen van schadevergoeding, neem daarom dan contact op met een van onze advocaten zodat die de haalbaarheid van jouw claim kunnen beoordelen – bel 085 – 303 64 29 of mail naar else@LEANlawyers.nl of dries@LEANlawyers.nl
