Door de huidige situatie en de daarbij door het kabinet en andere landen getroffen maatregelen, zit op vakantie gaan er hoogstwaarschijnlijk even niet meer in. Dit geldt uiteraard ook voor werknemers. Veel landen sluiten de grenzen en gaan op slot, de reisadviezen verslechteren en men ziet de gemaakte reserveringen en boekingen vervallen. Werknemers waarvan hun vakantieaanvraag al was goedgekeurd, zijn vaak niet van plan om in deze situatie hun vakantiedagen thuis uit te zitten. Voor velen zal het voelen als het weggooien van de vakantiedagen en zullen hun aanvraag willen aanpassen of in- c.q. terugtrekken. Maar kan dat zomaar?
De situatie van het willen terugtrekken van een aangevraagde én bevestigde vakantie is op dit moment simultaan aan de situatie dat er voor werkgevers weinig werk te vergeven is. Door het coronavirus wordt werkgevers geadviseerd hun werknemers waar mogelijk thuis te laten werken, winkels sluiten de deuren en de horeca zit op slot. De werkgever komt nu voor het probleem te staan dat werknemers hun geplande en geaccordeerde vakanties terugtrekken.
Hoe dient een werkgever om te gaan met deze aanvragen? Kan de terugtrekking eenzijdig vanuit de werknemer geschieden? Hoe dient de werkgever zich te gedragen in de huidige situatie met betrekking tot bevestigde vakantieaanvragen?
Immers, het terugtrekken van de bevestigde vakantieaanvragen is lastig voor bedrijven waar met planningen en werkroosters gewerkt wordt. De aanvragen zijn bevestigd en men heeft de planning voor de komende tijd rondom deze aanvragen opgezet. Nu door het coronavirus en de gevolgen van dien ook nog eens het werk wegvalt, bestaat de kans dat een werkgever hard wordt geraakt. Deze zit met veel werknemers, geen tot weinig werk en een hoop werknemers die de crisis afwachten om vervolgens dan wellicht massaal op vakantie te willen gaan.
Bovenstaande vragen kunnen worden beantwoord aan de hand van de uitspraak van het Hof Arnhem-Leeuwarden uit 2016 (24 mei, AR 2016/1439).
Voor de werkgever is van belang dat het uitganspunt bij deze aanvragen is dat een door de werkgever vastgestelde vakantie ook daadwerkelijk vastgesteld is. Wettelijk gezien kan een werkgever een vastgestelde vakantie van een werknemer slechts terugdraaien ingeval van bijzondere omstandigheden. Hierbij is een redelijke schadevergoeding voor de werknemer dan wel op zijn plaats. Een dergelijke regeling voor de situatie waarin een werknemer zijn vastgestelde vakantie terugdraait bestaat er echter niet. Een werknemer kan zijn of haar vakantie niet zomaar eenzijdig terugdraaien. De werknemer heeft bij aanvraag van de vakantie immers zijn voorkeur duidelijk kenbaar gemaakt en de werkgever heeft deze aanvraag ook bevestigd en toegekend. Hierbij is ook rekening gehouden met de planning en (werk)roosters. Een eenzijdige annulering vanuit de werknemer zou op deze manier ondoenlijk en niet werkbaar zijn voor werkgevers. De werkgever hoeft dit zodoende ook niet terug te draaien.
Het Hof geeft echter in 2016 wel de nuance dat indien door onvoorziene omstandigheden een werknemer deze opname wenst te wijzigen, hij dit in overleg met de werkgever zal moeten realiseren. Eenzijdig is dit dus niet mogelijk, in overleg wel. Hierbij dient de werkgever zich als een ‘goed werkgever’ op te stellen tegenover zijn werknemers.
Het overleg betreffende het eventueel terugdraaien van de vakanties kan een heikel punt zijn (of worden) in de huidige corona-situatie. Het accepteren van het terugdraaien kan verstrekkende gevolgen hebben voor de werkgever. Zowel op dit moment maar ook op het moment dat de coronacrisis straks ‘afneemt’. Indien alle werknemers dan ineens hun vakantiedagen opvragen, zit de werkgever immers ook met een gigantisch probleem. Aan de andere kant zitten de werknemers op dit moment met een hoop opgenomen vakantiedagen waarbij zij door overheidsmaatregelen niet eens kunnen genieten van een etentje buiten de deur.
Het uitgangspunt blijft echter, zoals hiervoor uiteengezet, dat de werkgever de geaccepteerde aanvragen van vakantie niet hoeft terug te draaien. In hoeverre het overleg van een werknemer met een werkgever als ‘goed werkgever’ kan zorgen voor het wijzigen van vakantieaanvragen zal aan het bedrijf en de gevolgen van het coronavirus bij dat bepaalde bedrijf liggen. Een werkgever bij een bedrijf dat minder hinder ondervindt van het coronavirus zal eerder geneigd kunnen (moeten) zijn de vakantiewens van de werknemer terug te draaien voor zover mogelijk in zijn hoedanigheid als ‘goed werkgever’, dan een bedrijf dat platligt door het coronavirus. Aangenomen dat bijna iedere werkgever de gevolgen van het coronavirus ondervindt, zal in dit overleg tussen werkgever en werknemer in het licht van de huidige situatie beargumenteerd kunnen worden dat niet alle vakanties teruggedraaid kunnen worden in verband met een tekort aan werk.
Bronnen: RIVM, Rijksoverheid, Hof Arnhem-Leeuwarden 24 mei 2016, AR 2016/1439
