Het thema is actueler dan ooit tevoren; thuiswerken. Als werkgever heb je bij een dagelijkse bedrijfsvoering vaak direct zicht op de werkzaamheden die je werknemer verricht. Ook heb je invloed op de vraag hoe de werkplek van je werknemer het beste ingedeeld kan worden. Dit alles zodat de werknemer zijn of haar werkzaamheden zo optimaal mogelijk kan verrichten, met daarbij – uiteraard – alle Arbonormen in ogenschouw genomen.
Op het moment dat je werknemer – al dan niet verplicht – thuis moet werken, wat zijn jouw verplichtingen als werkgever dan? In deze blog zal besproken wat jouw verplichtingen als werkgever zijn op het gebied van arbeidsomstandigheden bij thuiswerken én of er met betrekking tot aansprakelijkheid lichtere normen gelden dan op de ‘gewone’ werkvloer.
Arbeidsomstandigheden van de nieuwe werknemer
In de wetgeving die ontstaan is in het kader van ‘Het Nieuwe Werken‘ staat nog altijd de algemene norm voorop: de werkgever draagt zorg voor en voert beleid dat is gericht op goede arbeidsomstandigheden. Thuiswerken valt daarbij in het kader van de arbowetgeving onder de noemer van “plaatsonafhankelijke arbeid”. Voor thuiswerken en andere plaatsonafhankelijke arbeid geldt een zogeheten “verlicht arboregime”.
Verlichte arboregime
Dit verlichte regime houdt in dat bepaalde arboverplichtingen voor jou als werkgever niet van toepassing zijn. Zo hoef je als werkgever niet te voldoen aan de concrete eisen van hoofdstuk 3 van het Arbobesluit, die zien op verplichtingen ten aanzien van onder andere brandgevaar, vluchtwegen en kleedruimtes. Evenmin hoef je als werkgever te voldoen aan de eisen wat betreft de grootte van de werkruimte en de aanwezigheid van toiletten.
Ergonomisch ingerichte thuiswerkplek
De introductie van het verlichte regime ontslaat jou als werkgever echter nadrukkelijk niet van de verplichting zorg te dragen voor een ergonomisch ingerichte thuiswerkplek. Concreet houdt dit in dat je als werkgever erop moet toezien dat de thuiswerkplek ergonomisch is ingericht. Mocht dit niet het geval blijken, dan dien je als werkgever te zorgen voor geschikte arbeidsmiddelen zoals een ergonomische stoel, bureau en apparatuur.
Controle op thuiswerkplek
Controle op de thuiswerkplek kan plaatsvinden door een daadwerkelijk bezoek jou als werkgever of door een Arbodeskundige, maar het wordt doorgaans ook voldoende geacht om als werkgever te kiezen voor controle door middel van foto- of videomateriaal.
Uitzondering – Sporadisch en voor korte tijd
De verplichting tot het zorgen voor een ergonomisch ingerichte werkplek geldt nadrukkelijk niet als dit redelijkerwijs niet van de werkgever kan worden gevraagd. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer slechts sporadisch en voor korte tijd thuis wordt gewerkt.
De tijd waar we nu in zitten – te weten, het onverwacht thuis moeten werken op advies van het kabinet – valt in mijn optiek te beargumenteren als ‘sporadisch’ en ‘voor korte tijd’. Dit wordt misschien anders als het kabinet haar advies c.q. verzoek tot thuiswerken in de nabije toekomst verlengd en thuiswerken voor een langere periode de norm (b)lijkt te worden.
Beperken werkdruk
Verder dien je als werkgever beleid te voeren in verband met het beperken van psychosociale arbeidsbelasting, waarmee onder andere wordt gedoeld op het beperken van werkdruk.
Als je als werkgever je werknemer structureel thuis laat werken dan is het verstandig om erop toe te zien dat je werknemer bij gebrek aan gebruikelijk toezicht niet worden blootgesteld aan te hoge werkdruk.
Probeer dus – zeker ook in deze hectische tijd – goed contact te houden met je werknemer en houd goed in de gaten wat hij of zij te doen heeft.
Aansprakelijkheid werkgever
Wanneer je als werkgever niet voldoet aan de Arbonormen, loop je in normale situaties kans dat je te maken krijgt met bestuursrechtelijke handhaving door de Inspectie SZW. De inspecteurs van deze instantie hebben de bevoegdheid om werkplekken te controleren en thuiswerkplekken zijn daarbij uitdrukkelijk niet uitgesloten.
Nakomen zorgplicht
Daarbij geldt ook dat artikel 7:658 BW – hét centrale wetsartikel als het gaat om werkgeversaansprakelijkheid – óók van toepassing is op thuiswerken. Als werkgever loop je dus ook het risico dat er civielrechtelijke consequenties zullen zijn bij overtreding van de Arbonormen. Als werkgever dien je namelijk bij schade van de werknemer te stellen en te bewijzen dat jij je zorgplicht jegens je werknemer nagekomen bent. Als na onderzoek blijkt dat je als werkgever de Arbonormen niet hebt nageleefd, staat de aansprakelijkheid van jou als werkgever nagenoeg vast.
Illustratieve casus – Muisarm door thuiswerken
Illustratief is een zaak die speelde voor het Hof Amsterdam, waarbij een werkneemster haar werkgever aansprakelijk stelde voor schade als gevolg van RSI – in de volksmond ook wel ‘muisarm’ genoemd -, die zij opgelopen stelde te hebben door werkzaamheden thuis. Het hof oordeelde dat werkgever in dit geval niet aan zijn zorgplicht had voldaan, omdat werkgever niet had gezorgd voor een ergonomische werkplek. Werkneemster werkte namelijk niet aan een verstelbaar bureau, maar had in plaats daarvan een bureau gemaakt van een oude deur.
Het hof oordeelde ook dat het geven van een behoorlijke instructie met betrekking tot de risico’s van beeldschermwerk een belangrijk onderdeel van de zorgplicht van werkgever is en dit niet gebeurd was. Op grond van deze uitspraak kan dus worden geconcludeerd dat werkgevers bij thuiswerk géén lichtere zorgplicht hebben. Sterker nog: de praktische invulling van de zorgplicht zal doorgaans moeilijker zijn dan op de werkvloer.
Wil je sparren? Heb je vragen?
Heb je vragen over thuiswerken en jouw verplichtingen daarbij als werkgever?
Neem gerust contact met mij op via tim@LEANlawyers.nl of op het telefoonnummer 06-30481076.
